امروزه شناخت و معرفی شهر مطلوب اسلامی از مهم‌ترین چالش‌های محققان و متولیان مسائل شهری است. به جهت هجوم همه‌جانبه فرهنگ غرب و تقلید از الگوهای مدرنیته غربی، ترسیم مختصات و مبانی شهر طیب با رویکرد فرهنگی براساس آیات قرآن، استراتژی آگاهانه جهت رفع معضلات شهری است. از این‌رو پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از نرم‌افزار SPSS، وضعیت فرهنگی شهر مراغه را با مؤلفه‌های فرهنگی شهر طیب از منظر قرآن در قالب 12 شاخص اصلی و 36 گویه ارزیابی نماید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش کار توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت فرهنگی شهر مراغه در مؤلفه‌های فرهنگی تجلّی توحید در فضاى شهر، رونق عبادت در شهر، اخلاص و پرهیز از ظاهرگرایی و مقدس‌مآبی، برقراری عدالت، گسترش ذکر و تذکر در شهر، رعایت عفت عمومی و هویت و عدم خودباختگی، با مؤلفه‌های فرهنگی شهر طیب از منظر قرآن تفاوت معناداری دارد به طوری که شهر مراغه به لحاظ مؤلفه فرهنگی ذکر شده، فاصله زیادی با معیارهای شهر طیب از منظر قرآن کریم دارد. اما در مؤلفه‌های فرهنگی گسترش تقوا و معنویت در شهر، شهر توکّل کنندگان، تأمین امنیت و آرامش، ضرورت وحدت در شهر و شهر اخلاق مدار، تفاوت معناداری با معیارهای شهر طیب اسلامی ندارد. در این پنج مؤلفه ذکر شده وضعیت فرهنگی شهر مراغه در مقایسه با معیارهای شهر طیب اسلامی در سطح قابل قبولی قرار دارد.
تقوایی، علی اکبر و خدایی، زهرا،1390، شخصیت شناسی شهر اسلامی با تأکید بر ابعاد کالبدی شهر اسلامی،تهران، فصل نامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 4.
خیام باشی، احسان، تقوایی، مسعود، وارثی، حمیدرضا، نقش اجراء (1396ش)، «کاربری ها و فضاهای کالبدی شهرهای اسلامی در ظرفیت سازی تاب آوری شهری»، چهارمین کنگره بین المللی مهندسی عمران، معماری، توسعه شهری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
خیام باشی، احسان، بانکی پور، امیرحسین، جهانبخش، عباس، سلمانی، حسن، نمازی، احسان (1396)، «شهر طیب، الگویی مطلوب در باز آفرینی شهر ایرانی- اسلامی»، چهارمین کنگره بین المللی مهندسی عمران، معماری، توسعه شهری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
شورای عالی شهرسازی و معماری (14/12/1391ش)، «سند شاخصهای لازم الرعایه جهت نیل به شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی».
شکوئی، حسین (1377ش)، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا (جلد اول)، تهران: انتشارات گیتا شناسی.
فلامکی ، محمد منصور (1385ش)، فارابی و سیر شهروندی در ایران، تهران: نشر فضا.
فارابی، محمد (1398ش)، آراء اهل المدینة الفاضلة، تهران: دار زین‌العابدین.
مطلبی، مسعود، نادری، محمد مهدی (1388ش)، «بررسی تطبیقی مفهوم آرمانشهر در اندیشه سیاسی اسلام، ایران و غرب»، بررسی تطبیقی مفهوم آرمانشهر در اندیشه سیاسی اسلام، ایران و غرب،فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 6، ص146-125.
کارگروه علمی- تخصصی شهر ایرانی- اسلامی دبیرخانه دائمی شهر اسلامی (1396ش)، مطالعات مدل مفهوم شهر طیب.
خامنه ای، سید علی (08/02/1378ش )، پیام به مناسبت آغاز به کار شوراهای اسلامی شهر و روستا.
خامنه ای، سید علی (08/02/1386ش )، پیام به مناسبت آغاز به کار شوراهای اسلامی شهر و روستا.
خامنه ای، سید علی (09/02/1392ش)، بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی.
خامنه ای، سید علی (22/11/1397ش)، بیانیهگام دوم انقلاب.
نوروزی، قدرت ا...، حسینی نیا، سید احمد، خیام باشی، احسان، بدخشیان، سید احسان، نصر اصفهانی، مرتضی، اکرامی، محمدصادق (1400 الف)، در آستانه آرمانشهر ایرانی- اسلامی (معرفی اهم منابع و دیدگاه های معماری و شهرسازی در ایران)، اصفهان: انتشارات سامان فرهنگی تفریحی ورزشی شهرداری اصفهان.
نقی زاده، محمد (1378ش)، «مقدمه ای بر روش های احیاء شهر اسلامی در توسعه های شهری معاصر»، فرهنگستان علوم, ص 66-31.
نقی زاده، محمد (1393ش)، شهر زیبا، اصفهان، انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
نقی زاده، محمد (1390ش)، شهر آرمانی اسلام یا فضای حیات طیبه، تهران: نشر شهر.
نوروزی، قدرت ا...، حسینی نیا، سید احمد، خیام باشی، احسان، بدخشیان، سید احسان، نصر اصفهانی، مرتضی (1400 ب)، خشتِ بهشت( تصویرنگاری اصول و شاخصهای معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی)، جلد اول (شهرسازی)، اصفهان: انتشارات سامان فرهنگی تفریحی ورزشی شهرداری اصفهان.
نوروزی، قدرت ا...، حسینی نیا، سید احمد، خیام باشی، احسان، بدخشیان، سید احسان، نصر اصفهانی، مرتضی (1400 ج)، خشتِ بهشت( تصویرنگاری اصول و شاخصهای معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی)، جلد دوم: مسکن ، اصفهان: انتشارات سامان فرهنگی تفریحی ورزشی شهرداری اصفهان.
نوروزی، قدرت ا...، حسینی نیا، سید احمد، خیام باشی، احسان، بدخشیان، سید احسان، نصر اصفهانی، مرتضی (1400 د)، خشتِ بهشت( تصویرنگاری اصول و شاخصهای معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی)، جلد سوم (مسجد)، اصفهان: انتشارات سامان فرهنگی تفریحی ورزشی شهرداری اصفهان.
Good, Dion, The middle Eastern Islamic City: Type and Morphology.
Kubat, A.S., et. al., Characterization of Street Networks in Turkish-Islamic Urban Form.
سبحانی یامچی, محمد, & عشقی, علی. (1401). ارزیابی مؤلفه‌های فرهنگی شهر طیّب از منظر قرآن (مطالعه موردی: شهر مراغه). فصلنامه قرآن، فرهنگ و تمدن, 3(2), 34-59. doi: 10.22034/jksl.2022.349635.1125
MLA
محمد سبحانی یامچی; علی عشقی. "ارزیابی مؤلفه‌های فرهنگی شهر طیّب از منظر قرآن (مطالعه موردی: شهر مراغه)". فصلنامه قرآن، فرهنگ و تمدن, 3, 2, 1401, 34-59. doi: 10.22034/jksl.2022.349635.1125
HARVARD
سبحانی یامچی, محمد, عشقی, علی. (1401). 'ارزیابی مؤلفه‌های فرهنگی شهر طیّب از منظر قرآن (مطالعه موردی: شهر مراغه)', فصلنامه قرآن، فرهنگ و تمدن, 3(2), pp. 34-59. doi: 10.22034/jksl.2022.349635.1125
VANCOUVER
سبحانی یامچی, محمد, عشقی, علی. ارزیابی مؤلفه‌های فرهنگی شهر طیّب از منظر قرآن (مطالعه موردی: شهر مراغه). فصلنامه قرآن، فرهنگ و تمدن, 1401; 3(2): 34-59. doi: 10.22034/jksl.2022.349635.1125
)
