نگاه دو سویه به جلوه‌های هنری و تفسیر انفسی داستان موسی (ع) و خضر(ع)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد علوم قرآنی (ادبی) دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی اصفهان.

2 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی اصفهان

10.22034/jksl.2023.405397.1224

چکیده

در آیات 60 تا 82 سوره کهف، حکایت واقعی و پُر رمز‌ و راز دیدار حضرت موسی (ع) و حضرت خضر (ع) مطرح شده است. این داستان سیر درونی، روحانی و صعودی به سوی کمال را به تصویر می‌کشد؛ لذا افزون‌ بر جلوه‌های هنری از منظر تفسیر انفسی، به ابعاد متفاوتی نظر کرده است. مفسران هنری، گوشه‌ای از این اشارات معماگونه را در هنر تصویرآفرینی قرآن بیان کرده‌اند و مفسران انفسی با مطابقت این مفاهیم با عالَم درون انسان از اسرار آن پرده‌گشایی کرده‌اند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی – تطبیقی و بهره‌گیری از جلوه‌های هنری، اعم از اصول تصویرگری و اسلوب‌های هنری مانند: گفتگو و شخصیت‌پردازی و... همچنین بهره‌مندی از تفسیر انفسی، شامل: شهود عارفان از بطون قرآن و تأویل آیات؛ درصدد کشف حقایقِ معانیِ این داستان معمایی است. نتیجه این‌که معنای واژگان‌‌ در این داستان، مانند: موسی، فتا، مجمع‌البحرین، عبد، سفینه، غلام و دیوار، صرفاً همان معنای ظاهری این واژه‌ها نیست؛ بلکه با عنصر جان‌بخشی به کلمات؛ حیات، حرکت و رنگ می‌یابد و در قلب‌ها و عقل‌ها اثر می‌گذارد. البته تفسیر هنری مبین واقعیت است نه تخیل، زیرا باطل در قرآن وجود ندارد. از طرفی مفسرین انفسی، این داستان را حکایتی رمزگونه دانسته‌اند و آیات این داستان را با تأویل به حالات نفس انسان رمزگشایی کرده، حقایق آن را آشکار نموده‌اند و با مراتب اسفار اربعه تطبیق داده‌اند و کوشیده‌اند تا ارتباط میان ظهر و بطن قرآن را کشف کنند؛ از این‌رو میان این دو تفسیر نه تنها مغایرتی نیست بلکه ارتباط محکم مفهومی برقرار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Two-way look at the artistic effects and personal interpretation of the story of Musa (AS) and Khizr (AS)

نویسندگان [English]

  • zahra khalilian 1
  • reza saadatnia 2
1 University of Sciences and Education of the Holy Qur'an - Faculty of Isfahan.
چکیده [English]

In verses 60 to 82 of Kahf, the story of Musa and Khizr is presented. This research examines the artistic effects and interpretation of Anfasi, it examines it to get deep meanings. Have. The current research with a descriptive-analytical approach, using the styles and principles of depiction as well as self-interpretation, tries to discover the truths and meanings of this ambiguous story. The result is that the meaning of its words: Musa, Fata, Majma Al-Bahrin, Abd, Safina, Gholam, and Divar is not merely an apparent meaning; but by giving life to words; They find life and have an effect on hearts and minds. On the other hand, the interpreters of the soul have deciphered this story by interpreting the moods of the soul and revealing its truths and adapting them to the degrees of Asfar Arbaah. Therefore, it can be said that artistic techniques in the Qur'an are an expression of reality. Because there is no falsehood in the Qur'an and the Qur'an expresses a divine and imperceptible truth from the worlds beyond matter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "
  • Self-interpretation"
  • Image creation"
  • Artistic results"
  • , "
  • The story of Musa and Khizr"

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 20 آبان 1402
  • تاریخ دریافت: 19 تیر 1402
  • تاریخ بازنگری: 09 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 20 آبان 1402