مدیریت فرهنگی بر مبنای آموزه های قرآنی وسیره اهل بیت (علیهم السلام) (گامی در اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی )

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

مدیریت فرهنگی ، ویژگیها و مؤلفه‏های متعددی دارد، از جمله سعه صدر، قاطعیت، مردمی بودن، نگرش عمیق و سیستمی به امور. یک مدیر فرهنگی ،رکن قرآن محوری و حدیث شناسی، ظرفیت شناسی را می بایست مدنظر داشته باشد تا اقداماتش قرین به موفقیت باشد. اموری چون روش شناسی، عقلانی و هدفداربودن ، انعطاف پذیری ، قدرت نمایی در برخورد بافرهنگ های دیگر ، تسامح و تساهل در انجام امور ، قواعد و معیارهای است که پاییندی به آنها تضمین‌کننده‌ی حرکت فرهنگ و تمدن اسلامی در مسیر صحیح خواهد بود.مقاله برمبنای یک مطالعه تاریخی به شیوه توصیفی- تحلیلی با بهره گیری ازآیات قرآنی و روایات اسلامی ، مفهوم مدیریت فرهنگی را مورد بررسی قرار داده و نقش این عنصر کلیدی در اعتلای فرهنگ جامعه اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد.رهیافت پژوهشی مقاله آنکه اجرای صحیح مدیریت فرهنگی برمبنای آموزه های قرآنی و سیره اهل بیت (علیهم السلام) در نهایت باعث اعتلای تمدن و فرهنگ اسلامی بر اساس موازین دین مبین اسلام شده و خاستگاه و منبع الهام تمدن و فرهنگ های دیگر می گردد. از سوی دیگر تحقق این اصل مهم، بالندگی تمدن و فرهنگ اسلامی را به همراه داشته و خود ضامن حفظ وترویج آموزه های اسلامی است. این رابطه دو سویه، هم در حوزه داخلی تمدن و فرهنگ اسلامی و هم در حوزه تعامل با فرهنگ و تمدن های دیگر همچنان برقرار خواهد بود و عامل اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی و تمدن های دیگر می گردد.

کلیدواژه‌ها


ـ قرآن کریم.
ـ نهج البلاغه.
ـ الاصول ­السته ­عشر(1423)، عده­ای از علما، تصحیح ضیاءالدین­ محمودی، نعمت­الله ­جلیلی و غلامعلی­ مهدی، قم، مؤسسه ­دار الحدیث ­الثقافیه.
ـ ابن ابی­الحدید، عبدالحمید بن هبه­الله(1404)، شرح نهج­البلاغه لابن ابی­الحدید، مصحح محمد ابوالفضل ابراهیم، جلد2، قم، مکتبه آیه­الله المرعشی النجفی.
ـ ابن ­بابویه، محمد بن­ علی(1372)، عیون ­الاخبار الرضا(ع)، ترجمه حمیدرضا مستفید و علی­اکبر غفاری، جلد2-1، تهران، نشر صدوق.
ـ ابن ­بابویه، محمد بن ­علی(1382)، الخصال، ترجمه یعقوب­ جعفری، جلد2، قم، نسیم­ کوثر.
ـ ابن ­بابویه، محمد­ بن­ علی(1414)، اعتقادات الامامیه، قم، ناشر کنگره شیخ مفید، چاپ دوم.
ـ ابن ­بابویه، محمد بن­ علی(1376)، الامالی، ترجمه محمدباقر کمره­ای، تهران، کتابچی.
ـ ابن ­بابویه، محمد بن ­علی(1385)، علل­الشرایع، جلد1، قم، کتابفروشی­ داوری.
ـ ابن ­شهرآشوب(1405)، مناقب­ آل ­ابی­طالب(ع)، تصحیح ­و ­تعلیق هاشم رسولی­محلاتی، جلد4، بیروت، دار الاضواء.
ـ احمدی، مسعود(1382)، مبانی ­سازمان ­و ­مدیریت، تهران، ناشر ویرایش.
ـ احمدی­ میانجی، علی(1426)، مکاتیب ­الائمه(ع)، مصحح مجتبی فرجی، جلد1و4، قم، دار الحدیث.
ـ الاشعری ­القمی، سعد بن ­عبدالله­ ابی­خلف(1361)، المقالات ­و ­الفرق، تصحیح محمد­جواد­ مشکور، تهران، ­انتشارات­ علمی­ و فرهنگی.
ـ اشعری، علی ­بن ­اسماعیل(1362)، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ترجمه محسن مؤیدی، تهران، امیرکبیر.
ـ الوانی، مهدی(1374)، مدیریت­ عمومی، تهران، نشر نی.
ـ ایران­نژاد ­پاریزی، مهدی و ساسان­گهر پرویز(1371)، سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، بی­جا، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ـ پاینده، ابوالقاسم(1382)، نهج الفصاحه(مجموعه کلمات قصار حضرت رسول(ص))، تهران، دنیای دانش، چاپ چهارم.
ـ پیشوایی، مهدی(1374)، سیره ­پیشوایان، قم، ناشر مؤسسه ­تحقیقاتی ­و ­تعلیماتی ­امام ­صادق(ع)، چاپ ­دوم،.
ـ تقوی ­دامغانی، رضا(1368)، نگرشی ­بر­ مدیریت ­اسلامی، بی­جا، مرکز چاپ­ و­ نشر تبلیغات ­اسلامی.
ـ حاجی­ده­آبادی، محمدعلی(1385)، مدیریت ­فرهنگی، قم، نشر هاجر، چاپ ­سوم.
ـ حبیبی، محمد، خصایص ­مدیران ­فرهنگی، تهران، مؤسسه ­فرهنگی­ و ­انتشاراتی­ تبیان.
ـ صابری، حسین(1389)، فرقه­های­ نخستین، مکتب ­اعتزال، مکتب­ کلامی ­اهل ­سنت، خوارج، تهران، انتشارات سمت، چاپ ­ششم.
ـ طبرسی، فضل ­بن ­سهل(1390)، زندگانی­ چهارده ­معصوم(ع)(ترجمه­ اعلام ­الوری)، ترجمه عزیزالله عطاردی­قوچانی، تهران، انتشارات اسلامیه.
ـ طوسی، ابوجعفر محمد بن ­حسن(1373)، رجال الطوسی، مصحح جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه، چاپ سوم.
ـ فیضی، طاهره(1384)، مبانی ­سازمان­ و ­مدیریت، تهران، انتشارات ­دانشگاه ­تهران.
ـ کلینی، محمد بن ­یعقوب(1369)، اصول­ کافی، ترجمه جواد مصطفوی، جلد2-1، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه.
ـ مجلسی، محمدباقر بن ­محمدتقی(1403)، بحار الانوار الجامعه ­الدرر الاخبار الائمه ­الاطهار(ع)، مصحح جمعی­ازمحققان، جلد75، بیروت، دار ­احیاء التراث ­العربی، چاپ­ دوم.
- محمدی ری­شهری، محمد(1379)، میزان­ الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، بی­جا، مؤسسه فرهنگی الحدیث، چاپ­ دوم.
ـ مطهری، مرتضی(1364)، امامت­ و رهبری، قم، انتشارات صدرا.
ـ مطهری، مرتضی(1368)، سیری­ در سیره ­ائمه ­اطهار(ع)، قم، انتشارات صدرا، چاپ­ سوم.
ـ مطهری، مرتضی(1388)، مجموعه ­آثار، جلد2، قم، انتشارات صدرا.
ـ معروف­حسینی، هاشم(1370)، زندگی ­دوازده ­امام(ع)، ترجمه محمد رخشنده، تهران، انتشارات امیرکبیر.
ـ میرافضل، جلال، فقه­ مدیریتی(1379)، مشهد، نمایندگی ­ولی­فقیه ­در آموزشگاه­های­ نظامی ­تخصصی ­امام­رضا(ع).
ـ نائینی، علی­محمد(1389)، درآمدی ­بر مدیریت ­فرهنگی، تهران، نشر ساقی.
ـ نیلی­پور، مهدی(1390)، مهندسی ­و مدیریت ­فرهنگی، جلد3-1، اصفهان، انتشارات مرغ ­سلیمان، چاپ ­دوم.