موعودباوری به مثابه مبنایی جهان‌شمول در شکل‌گیری تمدن اسلامی(از منظر قرآن و کتب مقدس)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 طلبه سطح سه موسسه مجتهده امین

2 دکتری حکمت متعالیه مدرس دانشگاه اصفهان

چکیده

موعودباوری یکی از باورهای مشترک در میان ادیان مختلف می‌باشد. این باور در تمامی منابع ادیانی با اسامی و القاب خاصی ذکر شده و به طور کلی یک باور جهان شمول است. این موضوع در اسلام و در قالب آیاتی چند از قرآن کریم( آیات 5 سوره قصص، 55 سوره نور، 81 سوره اسراء، 105 سوره انبیاء) و روایات متعدد، مورد تبیین و توجه قرار گرفته و او را وارث زمین و منجی عالم خوانده است. امروزه با رشد تکنولوژی و صنعت ارتباطات بدون هدایت مبتنی بر ادیان الهی، شرایطی فراهم گردیده که رسالت اصیل پیامبران الهی که همانا شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است در معرض تهدید جدی قرار گیرد. بی اخلاقی، بی‌عدالتی، رشد فاصله طبقاتی، بی‌هویتی و بی‌معنایی زندگی از جمله معضلات جوامع امروز بشری و از موانع اصلی در تحقق تمدن اصیل دینی و اسلامی است. در این راستا موعودباوری دارای چنان ظرفیت و ویژگی‌هایی است که محور قرار دادن این اندیشه در رأس تعاملات اجتماعی، خود می‌تواند نقشی مهم به عنوان نرم‌افزار شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی را ایفا نماید. در این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی این نتایج حاصل شد که اندیشه موعود باوری نقش موثری در حل مشکلات اقتصادی، آسیب‌های اخلاقی، بی‌هویتی و در رهنمون نمودن بشر به عدالت و عقل گرایی دارد که همه این نتایج دارای نسبتی معنادار در شکل‌گیری تمدن اسلامی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آرمون پور، علی، 1392، بررسی و تبیین مولفه‌هایمولفه­های تمدن اسلامی در قرآن، احسانی، کیوان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک.
  2. اربلی، علی‌بن عیسی، 1381، کشف الغمة فی معرفة الأئمه، تبریز، بنی هاشمی.
  3. آرمون پور، علی، 1392، بررسی و تبیین مولفه‌هایمولفه­های تمدن اسلامی در قرآن، احسانی، کیوان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک.
  4. توفیقی، حسین، 1387، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها
  5. جعفری، محمد تقی، 1359، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران، نشر فرهنگ اسلامی.
  6. جعفری، محمد تقی، 1372، «عدالت و کرامت انسانی نیروهای اصلی نگاه دارنده تمدن‌ها هستند»، نشریه جام، شماره27.
  7. جعفری، محمدتقی،۱۳۶۲، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ص۱۶۱، تهران، فرهنگ اسلامی.
  8. درویشی متولی، حسین، 1388، « موعودگرایی و جهانی شدن»، مجله مشرق موعود، شماره11، 66-88.
  9. دهخدا، علی اکبر، 1341، لغتنامه دهخدا، تهران، شرکت چاپ افست گلشن.
  10. رضا زاده جودی، محمد کاظم؛ رضا زاده جودی، مهدی، 1394، « الگوی تمدنی اسلام در سیره نبوی با تکیه بر آیات قرآن کریم»، پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره20، 164-188.
  11. رضی، محمدبن حسین، 1414ق، نهج البلاغه، ترجمه صبحی صالح، قم، هجرت.
  12. سیدی، حسین، تمدن اسلامی، 1388، سوم، تهران، موسسه فرهنگی مدرسه برهان.
  13. شیخ حرعاملی، 1418، محمد بن حسن، الفصول المهمه فی اصول الائمه( تکمله وسائل)، قم، موسسه معارف اسلامی امام رضا علیه السلام.
  14. طباطبایی، محمد حسین، 1394، المیزان فی التفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  15. طباطبایی، محمدحسین، 1374، ترجمه تفسیر المیزان، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  16. طوسی، محمد بن حسن، 1425 ه ق، الغیبه، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة
  17. عرب، مهین، 1393، « منجی موعود در ادیان بزرگ قبل از اسلام»، الهیات تطبیقی، شماره یاردهم، 149-168.
  18. علی بن حسین، ابن بابویه، 1404، الامامه و التبصره من الحیره، قم، مدرسه الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
  19. عیاشی، بی تا، تفسیر العیاشی، ج2، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبه العلمیه الاسلامیه.
  20. فولادوند، محمد مهدی، 1418،ترجمه قرآن فولادوند، هیئت علمی دارالقرآن، تهران، دفترمطالعات اسلامی.
  21. کاشفی، محمد رضا، 1384، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دوم، قم، جامعه المصطفی العالمیه.
  22. کتاب مقدس
  23. کلباسی اشتری، حسین، 1389، هزارگی در سنت مسیحی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  24. کلینی، محمدبن یعقوب، 1365-1363، الکافی، ترجمه مصطفوی، 8 ج، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
  25. گودرزی، غلامرضا؛ ملک محمدی، حسن، 1396، « راهبردهای ترویج تفکر موعود گرایی»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، شماره 3، 119-136.
  26. مجاهد، فاطمه؛ سپهریان، طاهره، 1399، «مهدویت در منابع اهل سنت»، موعود پژوهی، شماره چهارم، 49- 60.
  27. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، 1403، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  28. مطهری، مرتضی، 1358، بیست گفتار، قم، صدرا.
  29. معین، محمد، 1388، فرهنگ معین، چاپ چهارم، تهران، نشر زرین.
  30. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، 1377، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب.
  31. ملاعباسی، محمد، 1395، راه ناهموار تمدن: هفت مقاله درباره تمدن، تهران، ترجمان علوم انسانی.
  32. ملکی راد، محمود، 1398، « مدیریت دانش در حوزه مطالعات مهدوی»، فصلنامه علمی- تخصصی مدیریت دانش اسلامی، شماره 1، 75-112.
  33. ملکی، سعید؛ امیدی پور، مرتضی، 1392، « فرهنگ مهدویت و جهانی شدن»، شماره 78، 38-51.
  34. نجفی، حسن؛ فقیهی، علی نقی؛ دریساوی، سمیه، 1396، «تحلیل جایگاه آموزه‌های مهدوی در احیای فرهنگ و تمدن نوین اسلامی»، فصلنامه علمی-پژوهشی اسلام . مطالعات اجتماعی، شماره سوم، 6-28.
  35. واسعی، سید علیرضا؛ عرفان، امیرمحسن، 1393، « باورداشت آموزه مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی»، فصلنامه علمی- پژوهشی مشرق موعود، شماره 29، 1-16.
  36. وحیدی‌منش، حمزه علی، 1386، عناصر تمدن‌ساز دین اسلام، مجله معرفت، شماره 123
  37. ولایتی، علی اکبر،۱۳۸۲ ش، پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، ج۱، تهران، مرکز اسناد و خدمات پژوهش.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 21 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 25 دی 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 25 دی 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار