بررسی و تحلیل نقش شکر و وفای به عهد در شاخص های ارزشی تولید و مصرف از منظر قرآن (نگرشی نو به فرهنگ تولید و مصرف)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده علوم قرآنی اصفهان

2 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم دانشکده علوم قرآنی مشهد

چکیده

صلاح و فساد هر یک از شئون زندگی در سایر مسائل حیات مؤثر است؛ در اجتماعی که سیاست، فرهنگ، قضاوت، اخلاق و اقتصاد فاسد باشد، دین از فساد مبرا نیست. بازنگری و تحول هدفمند در ساختارهای نظری و عملی اقتصاد در مکتب وحی، منجر به بالندگی بیش از پیش آن شده؛ مصرف را که یکی از مؤلفه‌های آن است بهینه‌ می‌کند.
پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل نقش شکر و وفای به عهد در شاخص های ارزشی تولید و مصرف در قرآن کریم به روش تحلیل محتوا به استخراج شاخص‌های ارزشی مصرف از قرآن کریم همت گمارده و ثمرات آن را پی جویی نموده است. نتیجه این‌که: الف) تولیدات انسان در بعد مادی باید با نیت هایی همچون آبادانی و پیشرفت دنیایی، قرب الهی و خدا محوری و . . . همراه باشد؛ و از دایره رضایت خدا خارج نشود. این همان شکر گزاری است که در همه حالات ارزش ذاتی دارد.
ب) تولید ومصرف لزوما برای رفع نیاز نیست؛ و این دو فقط مادیات را شامل نمی‌شود بلکه اعمال انسان، تولیدات او و امکانات دنیا مانند زمان و مکان هم جزء مواد مصرفی انسان هستند و انسان درباره‌ی کیفیت مصرف آنها باید پاسخگو باشد.
ج)تولیداتی که انسان با اعمال روز مره خود بوجود می‌آورد، ایجادکننده امکاناتی است که در جهان‏ آخرت مورد نیازش ‏است؛ در راستای این نوع تولید، انسان مصرف کننده‌ی سرمایه و نعمت‌های الهی است؛ از این رو باید تولیدات انسان در راه وفای به عهد الهی و جلب رضای خداوند باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ‏ ابن بابویه، محمد بن على، 1413ق، کتاب من‌لایحضره‌الفقیه، تصحیح علی‌اکبرغفاری، قم‏، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ‌دوم.
  2. افرام بستانی، فواد ،1376ش، فرهنگ ابجدی، مترجم:  رضا مهیار، بی‌جا، انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
  3. ایروانی، جواد، 1384ش، اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن‏ ‏و حدیث، مشهد، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی، چاپ اول.
  4. بحرانى، سید هاشم بن سلیمان، ‏1374ش، البرهان فی تفسیر القرآن‏، محقق:قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، قم، انتشارات: مؤسسه بعثه، چاپ اول،.
  5. جوادی آملی، عبدالله، 1391ش، مفاتیح الحیات، قم، نشر اسراء، چاپ شصتم.
  6. حاجی صادقی ، عبدالله ، 1388ش،اصول الگوی مصرف، قم، سپهر، چاپ اول.
  7. حر العاملی، محمد بن الحسن، 1409ق، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، تحقیق مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول.
  8. دادگر، یدالله و رحمانی، تیمور، 1380ش، مبانی و اصول علم اقتصاد، قم، انتشارات دفتر تبلیغات، چاپ اول.
  9. دهخدا، علی اکبر، 1377ش، لغت نامه، تهران‏، انتشارات دانشگاه تهران‏، چاپ دوم.
  10. رجایی ، سیدکاظم ،1382ش، معجم موضوعی آیات اقتصادی قرآن،  قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، چاپ اول.
  11. شعیری، محمد بن محمد، بى تا، جامع الأخبار( للشعیری)، نجف‏، مطبعة حیدریة، چاپ اول
  12. طباطبایى، محمدحسین‏، 1374ش، تفسیر المیزان‏، ترجمه: محمد باقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه ، ‏ چاپ پنجم
  13. طبرسى، فضل بن حسن‏، بی تا، تفسیر مجمع البیان، ترجمه: حسین همدانی، تحقیق: محمد مفتح،‏ تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول
  14. عروسی الحویزی، عبد العلی بن جمعه، 1390ق، نورالثقلین، ترجمه عقیقی بخشایشی و همکاران‏، انتشارات نوید اسلام، قم.
  15. عمید،حسن، ،1386ش، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر، چاپ سی‌وششم.
  16. قرشى بنابى، على‏اکبر، 1375 ه. ش‏، تفسیر احسن الحدیث‏، تهران‏، بنیاد بعثت.چاپ دوم
  17. کاظمی، بابک، 1376ش، مدیریت تولید، تهران‏، دانشگاه پیام نور، چاپ دوم،
  18. کلینى، محمد بن یعقوب، ‏1407ق، الکافی، محقق: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
  19. لیثى واسطى، على بن محمد، 1376ش، عیون الحکم و المواعظ( للیثی)، تحقیق: حسنى بیرجندى، حسین‏، قم، انتشارات دار الحدیث‏، چاپ اول
  20. المالکی الاشتری،ورام بن ابی فراس، بی تا، تنبیه الخواطرونزهه النواظر، تحقیق علی اصغر حامد، قم، مکتبه الفقیه،
  21. مجتبوی نائینی، مهدی، 1372ش، فرهنگ اصطلاحات کار و تامین اجتماعی، تهران‏، مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، چاپ اول.
  22. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى،‏ 1403ق، بحار الأنوار، محقق: جمعى از محققان‏، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 25 دی 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 25 دی 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار